System kaucyjny w Polsce dopiero raczkuje i wciąż rodzi wiele pytań. Dlatego wyjaśniamy, jak działa system kaucyjny w przypadku restauracji czy pubu. Kiedy restauracja lub kawiarnia musi naliczać kaucję za butelki czy puszki? Co z rozliczaniem VAT-u za pobraną kaucję?

System kaucyjny w Polsce już obowiązuje

Formalnie, system kaucyjny w Polsce wystartował 1 października 2025 r. Jednak pierwsze miesiące to okres przejściowy. Producenci napojów mają czas do końca roku, aby sprzedać produkty w opakowaniach, które jeszcze nie są objęte systemem kaucyjnym.

Właśnie z tego powodu przez pierwszy miesiąc obowiązywania systemu niewiele osób miało z nim do czynienia. Z danych UCE Research wynika, że jedynie 12% badanych miało z nim do czynienia. Dodatkowo analitycy zwracają uwagę, że dane te mogą być zawyżone.

System kaucyjny w restauracji: kiedy naliczyć kaucję?

System kaucyjny obowiązuje także restauracje, bary czy kawiarnie. Punkty gastronomiczne mogą mieć obowiązek pobrania kaucji. Kaucję należy pobrać od opakowania, w którym sprzedawana jest woda, piwo, sok lub inny napój gazowany lub niegazowany. Jednak to czy taki obowiązek powstaje zależy od sposobu spożywania napoju przez klienta.  

W praktyce wygląda to w następujący sposób – o tym, czy do rachunku klienta należy doliczyć kaucję lub nie, zależy jedynie od sposobu spożycia napoju. Ministerstwo Środowiska i Klimatu wyjaśnia, że jeśli napój jest spożywany na miejscu, wówczas nie trzeba pobierać kaucji. Zatem jeżeli klient wypije piwo w butelce w pubie lub zostanie ono przelane do kufla, to barman nie musi pobierać od niego kaucji. To samo dotyczy wody, soku lub napoju gazowanego w restauracji czy kawiarni. Generalnie zasada jest prosta – jeśli opakowanie nie opuszcza lokalu, to nie jest pobierana za nie kaucja.

Natomiast gdy klient zamierza kupić napój na wynos, wtedy kawiarnia, restauracja czy pub mają obowiązek doliczyć do rachunku kaucję. Dotyczy to zarówno napojów w puszkach, jak i tych w butelkach PET i w butelkach szklanych wielkokrotnego użytku.

Kaucja za butelki w pubie lub restauracji – stawki i paragon  

Restaurator, kupując napoje w hurtowni, sam płaci kaucję. Aby odzyskać poniesione koszty, dolicza kaucję do ceny napoju sprzedawanego klientowi na wynos.

Warto przypomnieć, że stawki kaucji zależą od rodzaju opakowania, w którym sprzedawany jest napój. Zgodnie z prawem system kaucyjny obejmuje takie opakowania jak:

  • butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra – kaucja w wysokości 1 zł,  
  • butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (PET) o pojemności do 3 litrów – kaucja w wysokości 50 groszy,
  • puszki metalowe o pojemności do 1 litra – kaucja w wysokości 50 groszy.

Dodatkowo kaucję można pobrać jedynie za opakowania, które mają oznaczenia systemu kaucyjnego. Pobieranie kaucji następuje przy kasie. Należy również pamiętać, że kaucja musi być wyraźnie wyszczególniona na paragonie lub fakturze.

Co z VAT od kaucji pobranej w ramach systemu kaucyjnego w restauracji?

Wiele osób prowadzących punkty gastronomiczne zastanawia się co z rozliczaniem VAT-u od pobranej kaucji. W tej kwestii warto przytoczyć wskazania Ministerstwa Finansów:

–  Kaucja pobierana za opakowania objęte systemem kaucyjnym nie jest wliczana do podstawy opodatkowania, jeżeli podatnik dokonał dostawy w opakowaniu objętym tym systemem. Oznacza to, że pobór kaucji na każdym etapie obrotu w łańcuchu dostaw nie jest opodatkowany podatkiem VAT – wskazuje resort finansów.

A zatem od pobranej kaucji restauracja czy bar nie odprowadza VAT.

Czy restauracja ma obowiązek przyjmować opakowania w systemie kaucyjnym?

Natomiast należy podkreślić jedną rzecz. Mimo że restauracja lub pub mają obowiązek pobierać kaucję, to nie mają obowiązku przyjmowania zwrotów opakowań od konsumentów.

Oczywiście punkt gastronomiczny może przystąpić do systemu kaucyjnego jako punkt zbiórki, jednak większość restauracji czy pubów z tego zrezygnuje.

Natomiast sam restaurator może oddać butelki z oznaczeniem systemu kaucyjnego w dowolnym punkcie zwrotu, w butelkomacie lub także podczas zakupów w hurtowni lub tzw. hali.

Warto dokładnie przeczytać powyższe zasady, gdyż od początku stycznia 2026 roku system kaucyjny będzie już działać z pełną mocą. Zatem będzie on w większym stopniu dotyczyć także restauracji, pubów i kawiarni.

To także Cię zainteresuje: Szef kuchni – serce i rozum restauracji. A ile można zarobić w zawodzie?

Autor